Poniżej masz bardzo ważny link do wywiadu z lektorem!
Satanizm to temat, który od wieków budzi kontrowersje i fascynację. Wbrew powszechnemu wyobrażeniu, „kult szatana” nie powstał nagle w średniowieczu, lecz ma swoje korzenie w dawnych wierzeniach, mitologii i teologii. Przyjrzyjmy się jego historii krok po kroku.
1. Starożytne korzenie
Siły chaosu i złe bóstwa
W starożytności nie istniał „szatan” jako jednoosobowy symbol zła, znany z późniejszej tradycji chrześcijańskiej. Ludzie wierzyli jednak w duchy, bogów i siły reprezentujące chaos lub zagrożenie.
- Set w Egipcie (ok. 2500–1000 p.n.e.) – bóg pustyni, chaosu i burz, często przedstawiany jako przeciwnik boga Ozyrysa.
- Ahriman w zaratusztrianizmie (ok. 1000 p.n.e.) – w Persji symbolizował zło i przeciwstawiał się Ahurze Mazdzie, który reprezentował dobro.
Te postacie były częścią dualizmu religijnego, a nie prawdziwych kultów „satanistycznych”.
Pierwsze wzmianki w judaizmie i chrześcijaństwie
- Stary Testament (ok. 1000–200 p.n.e.) – szatan funkcjonował głównie jako „adwersarz” Boga, np. w Księdze Hioba.
- Nowy Testament (I w. n.e.) – szatan staje się symbolem moralnego przeciwnika i kusiciela, m.in. podczas kuszenia Jezusa.
- Średniowiecze (V–XV w.) – teologowie chrześcijańscy rozwijają obraz szatana jako osobowego zła.
2. Średniowiecze i czary (XIV–XVII w.)
W Europie średniowiecznej i wczesnonowożytnej ludzie wierzyli, że czary i demony to realne zagrożenie.
- Polowania na czarownice (ok. 1450–1750) – tysiące kobiet i mężczyzn oskarżano o kontakty z diabłem.
- „Malleus Maleficarum” (1487) – podręcznik instruujący, jak rozpoznać czarownice i ich „pakt z szatanem”.
Choć większość oskarżeń była przesadą i często pretekstem do prześladowań, w kulturze utrwaliło się pojęcie „satanistycznych rytuałów”.
3. Okres nowożytny (XVIII–XIX w.)
Satanizm jako filozofia i literatura
W XVIII wieku pojawiają się pierwsze przykłady „satanizmu literackiego”, gdzie szatan symbolizuje wolność, bunt i odrzucenie religii chrześcijańskiej.
- John Milton, „Raj utracony” (1667) – Szatan przedstawiany jako buntownik i tragiczna postać.
- Francuska i angielska literatura oświeceniowa często używała motywu diabła jako metafory krytyki władzy i dogmatów religijnych.
4. Współczesny satanizm (XX–XXI w.)
Powstanie Church of Satan
- 1966 – Anton LaVey zakłada Church of Satan w San Francisco.
- LaVey propagował satanizm ateistyczny, w którym szatan jest symbolem indywidualizmu, wolności i buntu, a nie istotą nadprzyrodzoną.
Inne współczesne nurty
- Satanic Temple (2001, USA) – ruch bardziej polityczny, walczy o świeckość państwa i wolność wyznania.
- Obecnie satanizm jest w większości filozoficzny lub symboliczny, choć w kulturze popularnej nadal kojarzony jest z rytuałami i mrocznymi praktykami.
5. Podsumowanie
- Korzenie sięgają starożytnych wierzeń w chaos i zło, nie jako „szatana” w sensie chrześcijańskim.
- Średniowieczne polowania na czarownice i literatura utrwaliły obraz diabła w kulturze zachodniej.
- Współczesny satanizm to w większości filozofia, symbol indywidualizmu i krytyki religii, niekoniecznie rytuały okultystyczne.
Historia satanizmu w osi czasu
- 2500–1000 p.n.e. – Starożytny Egipt: Set – bóg chaosu, pustyni i burz, przeciwnik Ozyrysa. W tym okresie nie istniał „szatan” w sensie chrześcijańskim.
- ok. 1000 p.n.e. – Zaratusztrianizm (Persja): Ahriman – duch zła, przeciwieństwo Ahury Mazdy.
- ok. 1000–200 p.n.e. – Judaizm: W Starym Testamencie szatan występuje jako adwersarz Boga, np. w Księdze Hioba.
- I w. n.e. – Chrześcijaństwo: Nowy Testament przedstawia szatana jako kusiciela i przeciwnika moralnego.
- V–XV w. – Średniowiecze: Rozwój teologii chrześcijańskiej – szatan jako osobowe zło. Strach przed czarownicami i demonami.
- 1450–1750 – Polowania na czarownice: W Europie tysiące osób oskarżano o kontakty z diabłem. 1487 – publikacja „Malleus Maleficarum”.
- XVIII–XIX w. – Literatura i symbolika: Szatan w literaturze symbolizuje bunt, indywidualizm i wolność. 1667 – John Milton, Raj utracony.
- 1966 – Church of Satan: Założona przez Antona LaVeya w San Francisco. Satanizm ateistyczny.
- 2001 – Satanic Temple: Ruch polityczny i społeczny w USA.
- XXI w. – Współczesność: Satanizm w większości jest symboliczny i filozoficzny. Nadal obecny w kulturze popularnej.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz